E scenario ta uno perfecto; kizas bo por haya musica suave den fondo, luznan poco baha, un espacio meticulosamente scogi y rondona pa e persona(nan) di mas serca. No ta un cena romantico ta referi na dje kinan sino un parto na cas. Mientras e ta un practica cu ta data di siglonan antes cu a cambia pa partonan na hospital, awendia por mira cu mas y mas muhenan ta cuminsa considera y/of opta pa haya yiu na cas. Na Aruba e grupo aki tambe ta creciendo, asina hopi cu tin un Doula cu ta asisti den e proceso bunita aki. Roxanne ta e creador di Mama of Light, via cual compania e ta bringa e asistencia special aki. Un trabou cu e ta yama su pasion cu a cuminsa, desde cu e tabatin 9 aña.

“E trabou di un Doula ta un trabou hopi antiguo. E ta un hende muhe cu ta sostene otro hende muhe den e proceso nan di mas esencial/importante di nan bida. Un Holistic Doula ta un hende muhe cu a train profesionalmente pa ofrece guia, sosten y cuido den e aspecto nan mental, emocional, spiritual y educativo durante embarazo, parto y postpartum. Mi amor pa e trabou aki a cuminsa ora mi tabatin 9 aña. Cu 9 aña mi a atende mi prome “parto”, esun di nos cacho na cas. E dia ey mi a keda “mind-blown” di e experiencia di wak un puppy (baby) nace. Esey ta unda mi amor pa biologia tambe a nace y tambe pakico ma dicidi di studia Biologia. Fast forward hopi aña despues bibando y studiando na hulanda mi a haci hopi ceremonia nan spiritual unda cu mi a sinti c’un di mi proposito nan den bida ta pa guia y sostene muhe nan den tur e “rite of passages” cu nan ta experiencia den nan bida di un manera holistico. Despues di esey mi a dicidi pa cuminsa mi journey y haci mi cursonan na Hulanda mes. Tur dia mi ta siña.”

“Mi pashent/cliente perfecto ta un hende muhe cu kier sinti su mes empodera durante su embaraso, parto, postpartum of cualkier otro experiencia femenino (miscarriage, aborto, infertilidad etc.). Un hende muhe cu ta open-minded y cu ta of kier conecta (mas) cu su curpa, alma y esencia femenino. Ken no? Hmmm, mi ta kere un hende muhe cu ta “super closed minded”, cu no kier of ta open pa siña cos nobo y cu ta laga miedo domina su bida.”

“Dor di e conocimiento cu mi a ricibi di mi studio den Molecular Biology mi ta comprende e proceso nan fisiologico di e curpa femenino hopi mas deep. Hormonen, e sistema nervioso, ciclo menstrual etc. Alavez di e perspectiva holistico mi ta comprende con tur esaki ta conecta cu e estado mental, emocional y spiritual di e hende muhe y con nan tur por afecta otro. Esaki ta dunami e chens di por sostene un hende muhe hopi masdeep’, intencional y personalisa den e proceso cu e ta pasando den dje. Whatever that may be.”

“Wak un mama/ hende muhe siña confia e sabiduria di su curpa y intuicion mas. E ta bunita pa wak un hende muhe sinti su mes empodera den e proceso nan di mas importante di su bida y tambe pa wak e recorda e poder inmenso cu ta biba den dje. E parti mas desafiante ta pa wak con hopi biaha e sistema di parto y/of salud femenino na Aruba no ta echt pone e salud mental, emocional y spiritual di e mama/hende muhe na prome lugar. Esaki ta crea un “gap den e sistema” cu ta moeilijk pa yena si no hopi hende ta consciente over di dje.”

“Den mi opinion e proceso di parto ta un acto hopi spiritual y sagrado. Semper mi ta medita prome mi atende un parto y visualisa e miho resultado posibel. Durante un parto mes mi ta resa y pidi e energia di amor di Dios pa traha dor dimi, dor di e mama y e baby. Mi no ta haci esaki solamente durante parto pero tambe prome cu mi traha cu cualkier hende muhe.”

“Actualmente mi ta un di e tiki nan (of unico) cu ta haci e trabou di Doula riba nos isla. E trabou di un Doula ta algo cu ta hopi nobo na Aruba pero tambe sumamente necesario. Tin hopi hende muhe ta experiencia parto nan traumatico of periodo nan di postpartum hopi dificil. Un Doula ta ofrece e guia, sosten y cuido pa yuda e mama experiencia e periodonan aki den un manera mas agradabel. No tur hende conoce e trabou di un Doula of even sa cu servicio nan aki ta disponibel riba nos isla. Cu tempo mi ta spera di wak mas mama nan interesa den e servicio nan aki y alavez mas Doula nan cu ta haci nan trabou cu hopi amor y intencion.”

“E trabou di un Doula no ta mescos cu di un Partera. Un Doula y partera ta traha cu otro. Un partera ta enfoca riba e banda medico di e parto y un Doula ta enfoca riba e banda emocional, mental, spiritual y educativo. Normalmente un Partera ta c’un mama na e momento cu e baby ta naciendo na hospital y un Doula ta c’un mama durante full e proceso di labor, parto y postpartum sea ta na cas y/of hospital. A yega di tin caso nan cu mi a yega di haci e trabou di partera si. Esaki a pasa ora baby nan a bin mucho lihe y partera no por a yega na tempo. Den caso nan asina tambe mi tin e conocimiento y experiencia di con pa atende cu esaki.”

“Hopi di e cuido prenatal y postnatal na Aruba ta “baby-centered” y no “mother-centered”. Hopi biaha e salud fisico, mental, emocional y spiritual di e mama ta wordo poni un banda y tur atencion ta bay pa e baby. Nos ta lubida c’un mama tambe mester di e mesun cuido aki, ya cu e tambe a of ta bay nace di nobo. Poco poco mi ta wak cambio nan ta pasando den e sistema di cuido prenatal y postnatal na Aruba y esey ta hacimi hopi contento, pero tin hopi mas pa bay ainda. Un di e cos nan cu mi ta desea di wak mas y mas na Aruba ta parto nan na cas. Mesun cos cu tur nos antepasado tabata haci. Esaki ta e miho cos cu ta sostene un parto fisiologico entre e mama y e baby. Ya cu parto ta e cos di mas natural cu nos curpa por haci, e no ta perse un medical happening. Hulanda ta e pais cu mas homebirths na mundo, na Aruba esaki ta casi non-existent. Como un isla di Reino Hulandes, mi ta haya cu esaki ta un bunita voorbeeld cu nos por cuminsa tuma over.”

“Mama of Light ta e nomber di mi compania y e ta un nomber cu a mi a kies cu hopi intencion. Pa ta un “Mama di Luz” ta e vision cu mi tin pa tur e mama nan riba e isla. Un mama/muhe cu ta para den su poder femenino y su luz. Un muhe cu ta briya fuerte y ta comparti su briyo cu su yiu nan y henter nos sociedad. Un otro inspiracion pa e nomber aki a bin di e palabra den papiamento pa “give birth”, cu ta “duna lus”. Nos como muhe ta trece luz na mundo ora nos haya un baby. Cada baby y persona ta un ser di luz.”

“Un di e mayor miedo nan cu hopi mama’s-to-be tin ta pa e dolor di parto. Durante mi workshops y 1-1 prenatal sessions mi ta duna mama nan hopi informacion y siñanan diferente tecnicanan y practicanan di e “hypnobirthing” approach p’asina nan siña deal cu e sensacion nan di parto di un manera hopi trankil y controla. Mi ta siña tatanan tambe con pa support e mama miho durante e proceso di parto pero tambe den postpartum. Ora un hende muhe di berdad comprende con e proceso di parto ta hinca den otro e lo sa con pa sostene su curpa y su estado mental miho. Knowledge is power and applied knowledge is even more powerful.”

“E sistema medico alopatico cu tin actualmente ta un sistema hopi nobo den historia di humanidad. Pero e trabou di parteranan natural y Doula holistico ta un trabou antiguo. Apenas den e ultimo 80 añanan parto a wordo medicalisa. Manera cu mi a menciona caba, parto ta un acto fisiologico di e curpa y ta funciona miho ora c’un mama ta mentalmente, emocionalmente y spiritualmente balancia. Hopi hende muhe ta experiencia parto nan traumatico y momento nan hopi dificil durante nan embaraso. Esaki ta exactamente pakico e trabou di un Doula ta asina importante. Como Doula mi ta sostene y apoya mamanan den e proceso nan aki y tambe educa nan over tur nan opcion nan durante parto.”ta cla pa yude.

“Futuro mama nan, bo embaraso, parto y postpartum ta un experiencia hopi sagrado den bo bida cu por afecta bo te dia bo muri. Tuma e iniciativa pa prepara bo mes den tur sentido. E ta bo derecho humano como muhe pa experiencia tur esaki sintiendo empodera den bo curpa.”