Lisanne Sambo-Gomez ta yama su wela, Maria de los Remedios Gomez-Hieroms, "Dudu." E palabra "Dudu" no ta solamente un nomber, pero tambe un expresion di amor y ternura, representando un wela cu ta yena di cariño pa su nietonan. Aunke Dudu a fayece na 2002, su legado ta biba aden di su famia, su cushina, y su famoso Pandushi. Esaki ta un bista den e bida y pasion di Dudu, manera conta pa su nieta, Lisanne, kende awe su mes, a trece e pandushi aki bek na bida, recreando esaki bek bou die bunita nomber na honor di su wela: PANDUSHI DI MEME.

Lisanne tabata e nieta mas chikito di 24 nietonan di Dudu. “Mi mama y mi tata a bay studia y despues a keda biba na Hulanda. Eynan mi dos ruman hombernan cumi a nace. Pues mi no a lanta serca di mi wela, pero for di tempo cu mi tin tino e tabata hopi 'presente' for di un distancia.” Aunke e distancia tabata grandi, Dudu semper tabata percura pa su nietonan na Hulanda por a sinti su amor. E tabata manda regalonan, paña, sapato y tambe cos dushi di come; tur traha pa su mes manera kroket, pastechi, loempia, y naturalmente, su famoso Pandushi. 🍞Door cu e tabatin hopi cliente di Pandushi, semper e tabatin un hende ta bayendo Hulanda cu por a hacie e fabor di hiba su sabornan pa nos cu tabata na Hulanda. Asina mi a cera conoci for di chikito y hopi di serca cu e sabornan cu e tabata crea den su cushina na Aruba.

“Cu 11 aña nos a bin biba bek na Aruba, mi wela tabata feliz y nos tabata pasa tur dia serca dje: Lisanne ta conta. Ya su Dudu tabata grandi caba y e tabata disfruta sinta bandi dje henter atardi combersa y scucha storia di temponan cu Lisanne no tabata conoce.

Tur esaki, mientras tanto, un di e yiu muhernan di su wela tabata traha cune den cushina, semper preparando pastechi, kroket, loempia, Pandushi y cuminda, y riba mesa di cushina, semper un boter di glas grandi cu tempera di bakiyou, salmou, webo, berdura of porco poni. Un cos ta sigur, ningun di e sabornan aki a falta na Wilhelminastraat 66. Dudu tabata traha conserve di lechi, koekie, bolo y un monton di cuminda. Tambe e tabata conoci pa su nietonan pa su salada di galiña cu pika, sopi y kool yena. Mi primo y primanan ta corda con e tabata traha e pandushinan chikito specialmente pa cada un di nan haña un pa nan come mane e sali cayente for di forno.


“Un recuerdo cu mi tin ta cu mi tabata serca dje algun dia prome cu el a haci aña na 1996, e lo a cumpli 88. Nos tabata papia y hari y mi ta contele cu mi tabata haya leuk cu ora nos tabata biba na Hulanda y nos ta bay haci aña e cu mi otro tianan tabata manda piñata, saco y delaster un cos di un “thema” pa nos por celebra. Dudu na su turno a bisa e nunca den su 88 aña no a haya un piñata pero e ta duna nos cu ta su nieto/anan tur cos." Mi a bise: Ok awel esey lo cambia awe." Mi a sali busca carton, saco di mangel y un saco yen di crêpepapier. Mi a traha henter anochi y pa su mañan nos a celebra su 88 aña den sala na Wilhelminastraat 66 c’un piñata cu 88 grandi ariba dje poni. Mi tio a percura pa un caha di orgel pasa toca su piesanan preferi y tur hende a pasa serca dje y disfruta di snacks y cuminda cu mi tianan a prepara. Semper mi ta smile pensando riba e dia aki bek, e tabata un bunita dia y su smile tabata inolvidabel. Pero lamentablemente e edad halto a bin cu demencia tambe y poco poco e no tabata reconoce nos niun mas. Hopi biaha e tabata “rebiba” dianan di pasado y tabata conta nos di eventonan cu den su mente, tabata pasando. Su apetit semper tabata “na ordo” y e tabata gusta saboria di un bon cuminda, pan dushi of e kroket cu sabor intenso cu mi tia tabata traha segun su receta.

Describi bo wela den 3 palabra?

Un wela cu tabata:
- Amoroso y detayista
- Malcria su nietonan
- Ta haci tur cos pa su famia

Kico bo ta corda mas di e tempo cu bo wela tabata na bida den cushina preparando su Pandushi?

“Mi mes no a maak mee mi wela den su tempo di gloria cu tur dia e tabata traha y deliver Pandushi. Mi primo y primanan ta conta con e tabatin un camber caminda e tabata traha pastechi y Angela (un tia di respet pa nos) y un otro persona tabata yud’e masa e mansa. Tambe nan tabata bisa cu hopi biaha e grito “no laga e Pandushi kima” tabata resona den cas. 😉
Un organisacion grandi cu hopi seriedad y dedicacion. Y ora e Pandushinan tabata cla, e nietonan mester a “deliver” Pandushi na tur e clientenan na Playa. E nietanan no tabata di bay mag leu cu “Masy Fral of Brenchie” y e nietonan mester a deliver mas den caya manera na Peña, Nicky Habibe, van Dorp, de Wit, La Gran Bodega, Landsloterij, Zepp Wever y mucho mas!
Un di mi primanan ta hasta conta cu cumprando saco di papel na Brenchie’s pa mi wela su Pandushi el a topa e amor di su bida y awo nan tin 47 aña cu otro.”

Describi e holor den cas ora bo wela tabata horna pandushi?

“E ta un holor di diferente aroma combina c’un mescla di diferente fruta. E ta dificil pa splica pero te dia di awe, serando mi wowonan, mi por reconoce e holor dushi aki. Esaki mi ta uza tambe como mi guia ora mi ta trahando e pan dushi.”

Bo mes a yega di yuda bo wela ora e tabata traha pandushi?

Lamentablemente, mi mes nunca a traha e Pandushi hunto cu mi wela, aunke mi tin di bisa cu cada biaha mi traha e Pandushi y mi sinta vlecht e mansa, mi ta sintimi rondona pa su calor y amor cu semper e la brindami.

Kico a motivabo pa purba recrea e receta aki? Tin algun hende den bo famia cu tambe a purba?

“ Mi tianan semper a yuda mi wela y mi tin primonan cu tambe sa traha e Pandushi aki. Nos a yega di topa y traha e Pandushi pa nos come hunto, hopi leuk yena cu harimento y papiamento di coi loco. For di ora cu mi a dicidi di purba di traha e Pandushi, mi a papia cu mi primonan, mi a trahe hunto cu nan, mi mes a cuminsa purba di trahele y algun biaha esaki a bay robes. Pero door di keda purba cada biaha mi tabata sera conoci cu algo nobo den e proceso y tabata compronde mas y mas, con e proceso ta bay. E ta dunami un trankilidad di sinta na mesa vlecht mansa y traha cada pida Pandushi cu Amor.”

Kico tur bo a haci pa trece e receta di recuerdo di bo wela bek na bida?

“Mi ta gusta e nostalgia, e ta lagami sintimi mas serca di mi wela y e temponan ey cu nos tabata hunto na su cas. Mi tabata studiando na Hulanda ora mi a haña e yamada cu e la bay sosega esaki tabata algo hopi duro p’ami, pio ainda pasobra cu na e momento cu e la pasa, mi tabata leu.
For di Januari di e aña ‘ki, despues di a traha 17 aña como docente den enseñansa mi a dicidi di sigui cu mi compania: Realign, caminda mi ta guia studiante- y profesionalnan cu diferente aspecto manera beroepskeuzetesten, profieltesten y consultancy riba tereno educativo. Mi tin un pasion grandi pa mi trabou y a percura cu e constelacion nobo di mi trabou ta dunami e oportunidad di traha momentonan pa haci locual mi curason ta gusta: Traha Pandushi.
Mi a traha un logo simpel cu nomber di Dudu paso e ta conoci pa “Pandushi di Meme” y a print esaki p’asina cada Pandushi por hiba no solamente e sabor, pero un tiki di e tradicion bek na nan cas, oficina, trabou of amistad.

Kico ta e parti di e receta di Pandushi cu bo ta haya e mas dificil pa recrea? Kico ta e secreto pa haya e mesun smaak cu bo wela tabatin?

“E smaak tabata dificil pa recrea paso temponan aya, nan no ta echt traha cu midi, dus e receta tabata bon pero tin ora e cantidad no tabata klop y poco poco ma bin compronde esaki. Semper mi ta tuma mi olfato como mi guia. Asina cu e holor ta “klop” cu mi memoria mi sa cu e ta ok. Mas y mas mi trahe e ta converti den custumber.”

Cuanto variantenan di Pandushi bo wela tabata haci, y cua tabata bo favorito?

“Mi wela tabata traha Pan Dushi cu jam (e tabata trahe c’un mescla traha di su mes di diferente jam) y Pandushi sin jam. Ora di ocasion special e ta dornanan cu cherry cora y berde tambe 😉. Mi favorito ta keda esun cu jam aden, e ta dushi bandi un koffie of thee y sin lubida, e mester ta cayente, net saca for di forno.”

Kico ta e cos cu tabata haci e Pandushi di bo wela diferente y asina gusta?

“E ta e unico Pandushi na Aruba cu ta bin yena cu fruta y jam. Mi wela no tabata gusta haci “cheap” cu producto dus e ta letterlijk yena cu fruta y otro ingrediente, esey ta haci’e un Pandushi mas pisa cu esunan cu nos conoce. Pero super dushi su so of cu keeshi tambe.”

Kico hendenan cu a yega di come e pandushi di bo wela ta contabo di dje?

“Tur hende cu tabata biba na playa y sigur e bisiñanan grandi den Wilhelminastraat ta corda e Pandushi aki. Semper nan a bisa: “Bo no ta haña e Pandushi ey ningun caminda mas”.
Ultimamente mi a topa diferente persona cu ta corda e Pandushi y cada un mi a hib’e pa nan. Nan ‘excitement’ y reaccion tabata cu e ta smaak “mesun” cos cu esun di bo wela, y esey ta hacimi contento y orguyoso di por sigui cu un di su tradicionnan.”

“Un recuerdo bunita cumi tin ta cu e ultimo biaha cu mi a wak mi wela (net 1 ora prome mi a subi avion pa bay Hulanda pa bai studia) mi tabata sinta bandi dje den e cas di un di mi Tionan (cu por sierto awor ta mi cas). Ya e tabatin añanan cu e no tabata reconoce hende mas. Mi tabata papia cune y e ora di despedi a yega, mi tabatin hopi dificultad pa cu esaki y lagrima tabata basha for di mi wowo. Mi a wak e den su cara y a bise: Dudu te oro, Dudu sa ta ken? E la keda wak mi den mi cara y mi a eigenlijk expect e no bisa nada, ora e la bisami: “Ma ta claro mi sa cu t’abo Lisanne, mi nieta bunita” y den un seconde e tabata leu atrobe. Esei tabata su despedida na ami, semper agradecido pa e momento ey cu mi lo tene cumi pa semper.”

Mi ta gusta comparti storianan y e recetanan aki cu mi yuinan (cu tambe ta gusta cushina y tambe kier yudami “vlecht Pandushi”) E ta hacimi contento cu di e forma aki mi por tene esaki na bida y trece e smaak y gozo, mescos cu Dudu tabata haci pa nos y asina tanto otro.