Ta parse cu Mark Benson ta un persona cu no sa kico ta nifica tuma un pausa. Cada aña nobo, nos ta puntra nos mes, "Kico mas Mark por sorprende nos cu ne?" Su mente ta constantemente den accion. Su evolucion a cuminsa desde su infancia, lanta den un cas c’un tata cu tabata un figura prominente den radio y media na Aruba. Awe, den 2023, Mark ya a haci su mesun nomber. E ta un creyente fiel den mira oportunidadnan, y actua riba nan, y si un no logra, siña di esaki y cuminsa bek di nobo. Awor su mas reciente creacion, BOOKARUBA.COM, ta un otro prueba di esaki.

XM: Como mucha, bo tabata mira bo mes den bo futuro mas como un negoshante of un personalidad di media/musica manera bo tata?

MB: Mastanto un combinacion debi cu e parti di musica/media mi ta considera mas como un hobby. Naturalmente si e por trece entrada financiero erbij, esey lo ta un plus punt. Dus semper toch mi a purba haci otro tipo di negoshi hunto cu e parti di media.

XM: Kico ta e lesnan valioso cu bo a siña di bo tata y cu awe ainda bo ta aplica den bo bida?

MB: Semper ta responsabel, cumpli cu loke bo a palabra cu cualkier persona y tambe algo di dje y mi mama tabata pa semper haci bo best pa purba haya un diploma pa usa esaki como back-up si bo negoshi no resulta.

E PROCESO DI NEGOSHI

XM: Con e proceso ta cuminsa serca bo na momento di un new business?



MB: Te cu awor, semper e la yega como un inspiracion of pa resolve un problema. Mi no ta sinta tras di lessenaar y forsa pa un idea di negoshi drenta den mi. Mi tabata un caminda of den algo cu mi ta ripara un posibel negoshi. Tambe mi ta purba di trece un negoshi cu tin algo innovato. Mi no ta kere cu copia e mesun formato di un otro hende ta e mihor manera, aunke otronan a yega di haya exito for di esaki, pero esaki ta papiando personalmente.

XM: E ta facil pa haci negoshi na Aruba, si/no, splica?



MB: E ta mixto. Sigur dependiendo di e industria cu bo ta aden y si bo tin mester di permiso nan di por ehempel gobierno. Hopi biaha esaki ta dura hopi aña y ta depende kende bo ta, con liher esaki ta move. Tambe pa e parti di financiamento, esaki por ta dificil si e ta un proyecto grandi. Apart di banco y Qredits, no ya existi un ambiente di inversion grandi of conoci na Aruba. Por ehempel crowd funding, angel investors, equity investors of otro posibilidad nan cu tin na otro pais nan.

CREACION Y EXPANSION DI NEGOSHI

XM: Entre tur e proyectonan cu bo a emprende, cua ta esun cu bo ta sinti mas orguyoso di dje of menos, y pakico?

MB: Esun mas orguyoso mi tin cu bisa ta keda 24ora.com. Pa por a sobrevivi 16 aña, ta emplea mas di 20 persona full time y tin mas di 170 mil followers riba social media, no ta algo light. Naturalmente no tur hende ta fanatico, pero importante ta cu nan ta sigui e ‘noticianan’ ‘si’. Lastimamente den e mundo di noticia bo no por biba riba noticianan positivo so. Mi no lo por kies un negoshi cu mi no ta orguyoso di dje. Hasta negoshi cu no a bay bon, mi no ta sconde pa e ‘hecho’ cu e la existi. Dus mi no lo usa e palabra ‘orguyoso’ pasobra cada un negoshi ta siñabo crece y bo lo saca ‘ensenañsa nan’ positivo cu bo lo por sigui usa den bo bida

XM: Como un persona cu constantemente ta crea y expande negoshinan, kico ta loke bo a siña di bo mes durante e añanan aki?

MB: Mi a siña cu e parti di negoshi cu mas mi gusta, ta e parti di creacion. Dus e proceso for di e idea, te na su business plan, logo, te na mira e apertura. Tin biaha e ta dificil pa keda cu a drive pa añanan largo. Idealmente den un futuro lo mi kier haci mas di esaki, dus yuda otronan start up nan negoshi y despues nan mes ta sigui cu e ‘operations’

POTENCIAL DI ARUBA DEN MUNDO DIGITAL

XM: Segun bo mesun opinion, kico ta e potencial cu tin pa Aruba den mundo digital y con abo ta conseha pa haci uso di e beneficio (nan) aki?

MB: Aruba sigur tin potencial, y no ta un mal lugar pa haci negoshi, pero te cierto nivel. Si bo tin ambicion nan hopi grandi, e por ta limita. E bon ta cu nos ambiente politico toch ta bastante stabil si bo tin cu compara cu otro paisnan. E influx di turismo tambe ta basta stabil den e sentido cu bo por pre-mira analisa y prepara p’e peak nan. Tambe pa loke ta por ehempel internet, esaki tambe ta stabil cu bo por maneha negoshi di otro pais nan tambe na Aruba. Pa loke ta e parti di e mundo ‘digital financiero’ si nos ta canando hopi atras. Aunke tin algun banco tin algun opcion hopi bon cu no tur hende sa di nan, toch e infrastructura digital no ta duna un empresario chikito hopi opcion.

XM: Bo tabata tin un restaurant Patio 15 cu bo a sera. Bo ta mira bo mes den futuro c’un restaurant atrobe? Kico tabata e retonan pa e negoshi aki?

MB: Patio 15 sigur ta keda mi baby mirando cu ami mes y hopi cliente tin bon memoria aki nan y mi no ta arepenti at all di a haci un intento pa e tabata exitoso financieramente. Pa hopi, e tabata un shock mirando cu tur week-end e tabata druk, pero e resto di 4 dianan, e clientenan no tabata suficiente pa por cubri tur e costonan operacional cu ta bin hunto cu maneha un restaurant. Awor cu e experiencia ey, ami sa kico mester wordo presta mas atencion riba dje. E retonan mayor tabata pa maneha un team di mas di 20 empleadonan y tambe pa keda competitivo cu tanto restaurant riba un isla asina chikito. Den futuro mi no ta descarta e posibilidad pa duna mi contribucion den e industria aki.

E FUTURO Y PLANNAN

XM: Cu e pandemia COVID-19, a bin hopi reto y tambe oportunidad. Kico a cambia pa bo den e periodo aki?

MB: Semper bo ta preocupa pa loke ta bay sosode cu turismo mirando cu Aruba ta depende hopi di esaki. Pero toch, mi a sigui pone mi fe den Dios cu cosnan lo bay bon y semper mi a purba di keda optimista y cu e oponan ta bin di Dios cu un meta. Dus no a cambia mucho den mi manera di pensa of di actua.

XM: Kico ta bo plannan pa e futuro?

MB: Mi no ta planea hopi largo, dus mas tanto maximo 5 aña. Ta mas riba con pa keda crece e negoshinan cu mi tin awor, asina tambe pa implementa mas tecnologia den nan pa por ofrece un servicio mas miho pa e clientenan. Tambe pa sigui creando contenido pa mi canal di YouTube cu hopi hende ta gusta.

“Mi ta conseha nan pa nan no kere cu ta hopi facil pasobra tur hende ta mustra cu nan negoshi ta bayendo bon via social media. Ta hopi biaha cu empresarionan nobo ta ‘subestima’ e cantidad di trabao y sacrificio cu tin cu wordo haci. Ta importante pa nan ta prepara pa nan auto y nan famia pa nan situacion financiero cambia drasticamente pa varios aña.
Tambe pa nan sa exactamente con bo ta bay genera entrada financiero, ya cu na final di dia e ta draai riba esey. No ta tur hende tin cu gusta bo producto of servicio, pero e clientenan cu bo tin, nan tin cu wordo bay satisfecho y nan tin cu bolbe bek. Si nan ta bolbe bek ta nifica cu nan tin algo di bo cu nan ta gusta y nan kier mas.
Nunca perde fe den bo mes. No tur hende lo aprecia bo y bo idea nan. Pero e no mester desanima bo. Keda riba bo mesun caminda y no laga otro hende nan pa influencia bo manera di pensa. Si bo tin fe den bo mes y bo ta traha duru pa loke bo kier, bo lo alcansa bo meta.