

Divorcio hopi bez ta un proceso dificil, complica y doloroso pa esnan envolvi, mas ora tin yiunan envolvi. Na Aruba, segun e Central Bureau of Statistics Aruba, 12.3% di e poblacion ta divorcia, y e cantidad di divorcionan anual a aumenta di 200 den e añanan 1980, pa un promedio di 334 den e ultimo cinco aña nan. Mientras cu pa hopi hende, divorcio ta marca un punto final, pa otro, e ta nifica simplemente un cuminsamento nobo. Un cuminsamento sin rabia, sin pleito, cu respet y amor unda e pareha envolvi tin 1 meta igual; cria e yiu(nan) den trankilidad y nan normalidad. Esaki ta conoci Bird Nesting, un estilo di co-parenting unda e yiu ta keda den un solo cas, y e mayornan ta tuma turno pa keda cu nan. E meta? Stabilidad, paz y continuidad pa e yiu. Mientras cu e practica aki por parse algo cu ta lesa den revistanan internacional, na Aruba, Darice Solognier y su ex-pareha Jomar Figaroa a logra haci esaki posibel.
Famia Figaroa Solognier
Famia Figaroa Solognier
Darice a conoce su ex-pareha Jomar , 13 aña pasa. “Ora mi a conoce, Jomar, e tabatin un yiu muhe di 6 aña, Kaylie. E 'click' tabata instantaneo y mi a bira manera un di dos mama p’e. Mi tin un relacion hopi hopi bunita cu Kaylie,” Darice ta conta. "Cu tempo, e relacion di pareha a sigui florece y asina Darice y su pareha Jomar a traha un cas y nan hogar hunto. “
"Nos a bira un famia. Kaylie a biba cu nos tur e añanan ey. Despues nos a haya nos prome yiu hunto, Ava Sophie y tres aña despues, Liam a nace." Pa 13 aña, nan a biba manera un famia feliz. Pero na 2020, durante pandemia, e dinamica di relacion a cambia. “Nos no a haya conflicto of pleitamento. Nos simplemente a crece for di otro. E amor romantico no tabata suficiente pa sigui hunto, pero e respet y amor pa e muchanan no a cambia nunca.” Y aki ta unda e posibilidad pa continuacion di e famia, pero cu reglanan ‘otro’ pero toch cu factornan mescos, a nace. E yama, Bird Nesting.
Despues cu Darice y Jomar a dicidi pa separa, Jomar a muda sali for di cas familiar y a bay biba den un apartamento serca di unda e cas actual ta. Darice a keda den cas cu e muchanan, pero nan no a sigui e ruta tradicional unda hopi bez e muchanan ta comparti tempo entre e diferente cas di e mayor nan. Na lugar di move e muchanan for di un cas pa otro, Darice y Jomar a scoge un modelo diferente; Bird Nesting. Nan como mayor, ta esnan cu ta tuma turno pa keda den mesun cas cu e yiu nan, un siman Darice, un siman Jomar. Jomar ta bin cada siman pa keda cu nan, hiba nan scol y pasa tempo cu nan den nan ambiente conoci. E formato aki, mientras no ta comun na Aruba, ta loke a funciona pa e famia.


Desde prome dia, e prioridad tabata uno; e muchanan mester keda na e centro di tur decision. “Prome cu nos a bisa e muchanan cu nos tabata bay separa, nos a sinta pa planifica e manera corecto pa trata cu esey. Na e momento ey, Ava tabatin 5 aña y Liam apenas 2. Nan no tabatin hopi nocion di kico tabata pasando." Kaylie tabatin casi 19, y p’esey, e mayornan a busca guia profesional serca un Psicologo familiar. “P’ami, e tabata importante pa cada mucha, segun su edad, compronde cu nos no tabata bay sigui manera pareha, pero cu nos si lo keda, toch, un famia. Nos a splicanan cu nos dos ta stima otro como persona y cu esey ta un sentimento mutuo. Nos no tabatin pleito of rabia, simplemente nos a crece for di otro. Nos amor a cambia di forma.”
Durante e proceso, Darice a lesa hopi online tocante diferente formato di co-parenting, pero e ta confesa cu e prome aña tabata dificil. “No tabata facil pa laga bay na e parti romantico, pasobra e sentimento tabatin su lugar ainda. No ta cu nos no tabata stima otro, nos simplemente no tabata funcionando mas manera un pareha. Ami semer tabata desea cu, den un futuro, tanto Jomar como ami por bolbe haci nos bida. Cada ken cu su propio pareha, pero cu nos por sigui bin hunto pa ocasion nan importante den bida di e muchanan, manera como un gran famia cu ta mescla ‘blended.’"

“Nos ta sigui mantene nos tradicion familiar, manera semper. Nos ta bon amigo y pa’mi, Jomar ta mi famia pa semper. E manera cu nos ta maneha ocasion nan special ta refleha esey. Pasco mainta, e ta bin cas trempan, nos ta desayuna hunto, habri regalo y pasa e dia manera un solo famia. Pa celebracion nan di cumpleaño, nos ta festeha diadomingo, mi ta cushina, e ta bin serca nos na cas, mi mayornan tambe; pues un cas yena di union, sin division.”


“Mi ta orguyoso di e modelo cu nos a crea. E muchanan no ta sinti falta di amor ni tampoco tension. Nan no ta biba den un cas cu silencio of rabia. Nan ta biba den armonia,” Darice ta bisa.“Nos a yega di bay dos vakantie hunto caba despues di nos separacion. Cada ken den su camber, pero nos ta cu nan, pa nan sinti cu nos ta un ekipo.”
Awendia, nos tin un sistema cla. Nos ta tuma turno: un siman Jomar, un siman ami. Jomar ta bin despues di trabou pa pasa tempo cu nan, y despues e ta bay. Ora ta su turno, e ta hiba nan tur dia scol y nan tin asina e contacto diario cu nan tata. E sistema aki tabata berdad un proceso di trial and error, planea y ahusta. Pero nos a keda habri pa mehora cada bez, y asina nos ta reparti e responsabilidad di forma igual.

Claro cu co-parenting asina ta tuma madures emocional. E no tabata facil na inicio, specialmente ora cu hende nobo ta drenta den bida. Awendia, Jomar tin un pareha nobo. Mi mes a conoce su pareha, y nos ta habri y respetuoso cu otro. Esaki ta duna tur envolvi paz mental, y un bon mensahe: cu aunke un relacion romantico caba, un famia por sigui existi, djis den un otro forma.

